Is onderhandelen over een contract wel zo vrijblijvend?

Let goed op de verschillende fases in het onderhandelingsproces.

Als ondernemer handelt u vaak het liefst snel als er zich kansen voor doen. Soms kan dit gepaard gaan met onderhandelingen. Echter het kan zijn dat u de onderhandelingen als vrijblijvend heeft bestempeld terwijl de tegenpartij uitgaat van juridische gebondenheid. Hoe vrijblijvend is het dan nog en kunt u er zomaar onderuit?

Afgelopen week meldde zich opnieuw een klant bij ons die zich afvroeg of hij nog onder de onderhandelingen met een leverancier uit kon komen. Hij was in de veronderstelling dat hij nergens aan vast zat, nu hij slechts in de onderhandelingsfase verkeerde. De leverancier dacht hier echter anders over en eiste schadevergoeding als de ondehandelingen zouden worden afgebroken.

Volgens de rechtspraak moet u als onderhandelaar rekening houden met de zogeheten precontractuele verhoudingen. Deze zijn in drie fases onder te verdelen:

- De eerste fase is een oriënterende fase. U kunt op dit moment nog gewoon kosteloos de onderhandelingen afbreken.

- In de tweede fase kunt u door de vergevorderde onderhandelingen niet zonder meer kosteloos beëindigen maar zult u (gedeeltelijk) de kosten van de ander moeten vergoeden.

- In de derde fase is er sprake van een vertrouwen gewekt dat er een overeenkomst tot stand komt. Dit betekent dat u bij het alsnog afbreken van de onderhandelingen in veel gevallen niet alleen de door de tegenpartij gemaakte kosten moet vergoeden, maar ook de eventueel gederfde winst.

De exacte onderhandelingsfase aanwijzen is vaak niet mogelijk omdat het een grijs gebied is. Immers het is steeds afhankelijk is van alle omstandigheden van het geval. Als u dan toch gaat onderhandelen, geven wij u 4 tips om rekening mee te houden:

1. Houd altijd in uw achterhoofd dat alle onderhandelingen juridische gevolgen kunnen hebben. Zo is het verstandig om voorafgaand een geheimhoudingsverklaring door de andere partij te laten tekenen ter bescherming van uw bedrijfsgegevens en know-how.

2. Ons recht kent het begrip contractsvrijheid, hetgeen betekent dat u bijna alles mag afspraken en zelf mag weten met wie. Echter, vergevorderde onderhandelingen kunnen u geld kosten maar u kunt andersom ook zelf kosten in rekening brengen bij diegene die de onderhandelingen afbreekt.

3. Ook al wilt u uit commercieel opzicht snel vooruit, wees ervan bewust dat onderhandelingen in dat geval ook snel tot juridisch bindende afspraken kunnen leiden. Bewaak die grenzen en roep zonodig (juridische) hulp in. Zo kan bijvoorbeeld een intentieverklaring al bindend zijn ondanks dat de naam anders doet vermoeden.

4. Wanneer u daadwerkelijk in zee wilt gaan met de betreffende partij, leg dan alle afspraken goed vast in een contract.

Onze Tip. Houd er te allen tijde rekening mee dat alle onderhandelingen juridische consequenties kunnen hebben. Leg alle afspraken het liefst schriftelijk (wegens bewijstechnische redenen) vast en roep tijdig juridische hulp in. Ook hier geldt weer: beter voorkomen dan genezen.

Natuurlijk staan wij voor u klaar!

Het team van HBO Juristen